Soru:
Bir arkadaşıma ödeme şartlarını konuşmadan ticari bir iş yaptım ve belirlenen fiyat üzerinden bir kısım parayı da aldım.Kalan kısmı için ödeme tarihi belirlemedik, ama beklenenden daha uzun bir süre sonra ödeme yapıldı. Arkadaşımdan ayrıldıktan bir süre sonra aldığım paranın fazla olduğunu farkettim. İade etmek istediğimde bilerek ve isteyerek ödemeyi geciktirdiği için o fazlalığı verdiğini söyledi. Fazla olan miktar faiz midir?
Cevap:
Eğer fazlalık olan kısım doğrudan veya ima ile dahi olsa istenmişse faizdir ve haramdır. Değilse fazla kısım hediye olarak alınabilir. Bununla ilgili olarak imam Malik'in Muvatta isimli eserinde şöyle yazılmıştır.
"
31 ALIŞ - VERİŞ KİTABI
44. Borçlarda
Caiz Olmayan Şeyler
91. îmam Malik'e şöyle rivayet edildi: Ömer b. Hattab (r.a.)
bir kimsenin, başka bir beldede almak üzere diğer birisine yiyecek borç
vermesini hoş görmedi. «Onun nakliye masrafı nerede?» dedi.[1][112]
92. îmam Malik'e şöyle rivayet edildi: Bir adam Abdullah b.
Ömer (r.a.)'e gelerek şöyle dedi:
«— Ey Ebu Abdurrahman[2][113], ben bir adama
borç verdim ve verdiğimden daha fazla vermesini şart koştum». Abdullah b. Ömer
(r.a.):
«— Bu, faiz olur,» dedi. Adam:
«— Bana nasıl yapmamı emredersin, ey
Ebu Abdurrahman?» deyince Abdullah b. Ömer (r.a.):
«— Borç vermek üç şekildedir:
1- Allah rızası için borç verirsin. Allah senden razı olur,
sana sevap verir.
2- Arkadaşım razı etmek için borç verirsin. O zaman da arkadaşın
senden hoşnud olur.
3- Helâl malınla haram mal almak için borç verirsin ki bu
da
faiz olur.»
Adam:
«— Ey Ebu Abdurrahman, bana nasıl
yapmamı emredersin?» dediğinde Abdullah b. Ömer (r.a.) şöyle cevap verdi:
«— (0 şartın yazılı olduğu) sahifeyi yırtmanı
(yani o şartı iptal etmeni) tavsiye ediyorum. Sana verdiğin kadar öderse, onu
kabul et. Verdiğinden az verirse, onu aldığında ecir ve sevap kazanırsın. Eğer
kendi isteğiyle senin verdiğinden daha fazla verirse, bu da sana bir teşekkür
olmuş olur. Yine ona borç verip de mühlet tanımanın ecrini ve sevabını almış
olursun.»"
24 daireli bir Apartmanda Yöneticiyim. Adaleti sağlamak için elimden geleni yaptığım halde, hakkıyla ceza dağıtımı gibi işleri yaptığımdan şüphe duyuyorum.
YanıtlaSilHesapları tamamen ayırmaya çalıştığım halde, içimdeki huzursuzluk kendi parama kul hakkı karışmış olabileceği hissinden kaynaklanıyor. Emin olabilmek için cebimden apartman parasına para aktarıyorum.
Mutsuzluğumun diğer bir sebebi ise apartmanda diğer apartman sakinlerinin hakkına tecavüz eden sakinleri uyarmak zorunda olmam.
Hem yönetici olup hem huzur bulmak mümkün mü?
Adaleti sağlayabilmek zor iştir. Kurallar ve uyulmaması halinde uygulanacak olan caydırıcı ve yapıcı yaptırımlar oylanıp kabul edildikten sonra, yazılı metin olarak panoda ilan edilirse kolaylaşabilir.
SilApartmanın parası için ayrı bir cep ya da cüzdan ayarlayın. Ve oradan sadece apartman için harcayın, herşeyi mutlaka yazın ve daha iyisi faturalandırın.
Diğer hususa gelince; bir işi yapmanın en kolay yolu o işi yapmaktır. Haksızlığınız yoksa, yetki ve sorumluluk sınırlarınızı aşmadıysanız, üslubunuz da doğruysa arkanıza yaslanıp "işimi yaptım" dersiniz.
Ama bu dahi sizi rahatsız ediyorsa o halde o işi yapmazsınız.